Wiele godzin spędzonych przy biurku może powodować bóle kręgosłupa i kolan. Również inne rodzaje pracy wymuszają przyjmowanie określonej postawy ciała, co może wywoływać dyskomfort. Dlatego dostosowanie stanowisk pracy do potrzeb pracowników jest niezbędne dla zachowania ich zdrowia i dobrego samopoczucia. Czym jest ergonomia? W jaki sposób przestrzeganie zasad ergonomii wpływa na bezpieczeństwo i zwiększenie wydajności pracowników? Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Co to jest ergonomia? Definicja

Ergonomia jest nauką interdyscyplinarną, która zajmuje się dostosowaniem mebli, maszyn, narzędzi, wszelkiego rodzaju technologii i warunków pracy do fizycznych oraz psychicznych cech człowieka i środowiska, w jakim funkcjonuje. To połączenie nauk technicznych, bezpieczeństwa i higieny pracy, a także medycyny, socjologii i psychologii pracy. Zasady ergonomii sprzyjają wykorzystaniu pełni możliwości pracownika. Przestrzeganie ich minimalizuje ryzyko, że w przyszłości wystąpią choroby zawodowe.

Ergonomia koncepcyjna

Na etapie planowania przestrzeni w miejscu pracy trzeba wziąć pod uwagę ergonomię koncepcyjną. Jej założenia odnoszą się do fazy projektowania, w której powinniśmy zwrócić uwagę na detale, ponieważ niektóre błędy mogą być trudne do wyeliminowania w późniejszym czasie. Według definicji ergonomii koncepcyjnej podczas projektowania przestrzeni bierze się pod uwagę wielkość i rodzaj pomieszczenia, optymalne rozmieszczenie stanowisk pracy, wybór odpowiedniego oświetlenia oraz wyposażenia, izolację akustyczną, zasady BHP i wygodę pracowników.

Ergonomia korekcyjna

Ergonomia korekcyjna jest określana również jako ergonomia praktyczna i odnosi się do już istniejących stanowisk pracy. Obejmuje analizę środowiska pracy pod kątem bezpieczeństwa i wygody pracowników. Cel ergonomii korekcyjnej to wyeliminowanie zagrożeń środowiskowych i poprawa aktualnych struktur miejsca pracy. Jeżeli istnieje taka potrzeba, specjaliści BHP zlecają pracodawcy poprawę warunków pracy poprzez wprowadzenie konkretnych zmian. Zasady BHP jasno informują o takich kwestiach, jak wysokość i szerokość siedziska oraz odległość monitora.

Ergonomia pracy

Komfort pracy zdecydowanie wpływa na wydajność pracowników. Im wygodniejsze miejsce pracy, tym mniej czynników rozpraszających i większa koncentracja na wykonywaniu obowiązków. W trosce nie tylko o bezpieczeństwo, ale również o zdrowie i efektywność pracodawca powinien zadbać o zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków zgodnie z zasadami ergonomii. Ergonomiczne stanowisko pracy pozwoli zwiększyć produktywność i w niektórych przypadkach uniknąć chorób zawodowych lub zminimalizować ich skutki.

Ergonomia pracy przy komputerze

Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy opracował zasady ergonomii pracy przy komputerze. Oto najważniejsze z nich:

• Obraz na monitorze komputerowym musi być stabilny, a znaki wyraźne i czytelne.
• Ekran monitora powinna pokrywać warstwa antyodbiciowa lub specjalny filtr.
• Ekran należy ustawić w miejscu, które pozwoli na ograniczenie odbicia światła.
• Klawiatura powinna stanowić oddzielny element wyposażenia stanowiska pracy.
• Klawiatura powinna być usytuowana na wysokości łokci.
• Ukształtowanie klawiatury powinno pozwalać na przyjęcie wygodnej pozycji, która nie będzie wywoływać zmęczenia rąk podczas pracy.
• Stół powinien posiadać regulację, która umożliwia wygodne ustawienie elementów stanowiska pracy. Ważna jest możliwość ustawiania monitora i klawiatury na różnych wysokościach.
• Monitor powinien być umiejscowiony na wysokości oczu pracownika. Odległość ekranu monitora od jego twarzy musi wynosić 40-75 cm, w zależności od wielkości monitora.
• Fotel powinien być wyposażony w regulację wysokości siedziska i pochylenia oparcia, które są łatwo dostępne i proste w obsłudze.
• Na życzenie pracownika stanowisko pracy powinno zostać wyposażone w podnóżek.
• Zalecane jest wyposażenie miejsca pracy w biurko o matowej powierzchni i w jasnym kolorze.
• Oświetlenie powinno być dobrane tak, aby zapewniać komfort pracy wzrokowej. Wskazane jest zagwarantowanie dostępu do światła naturalnego.
• W pomieszczeniu z monitorami wymagana wilgotność powietrza wynosi minimum 40%.

Ergonomia pracy zdalnej

Praca zdalna ma swoje zalety i wady. Ten tryb pracy biurowej często wybierają freelancerzy, którzy cenią niezależność, ale coraz więcej pracodawców decyduje się na przeniesienie miejsc pracy z biura do domu. Sytuacja pandemiczna nasiliła to zjawisko. Niestety w domu trudniej jest zaprojektować ergonomiczne stanowisko pracy. Według badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych 45% pracowników realizujących swoje obowiązki zdalnie skarży się na bóle kręgosłupa i stawów. U 71% badanych ból zwiększył się lub dopiero pojawił po przejściu z pracy stacjonarnej na zdalną. Badania wyraźnie pokazują, że ergonomia pracy wpływa w istotny sposób na komfort podczas wykonywania obowiązków pracowniczych.

Idealne miejsce pracy, czyli jakie są oczekiwania pracowników

Długi czas pracy w pozycji siedzącej wpływa negatywnie na samopoczucie i zaangażowanie pracowników. Każda osoba ma inną budowę ciała i własne preferencje dotyczące urządzenia przestrzeni biurowej, dlatego potrzebne jest wyposażenie z odpowiednimi regulacjami. Najlepszą opcję stanowią regulowane biurka na wymiar i regulowane fotele, w których produkcji specjalizuje się firma Zdesk. Można je dopasować do indywidualnych potrzeb każdego pracownika. Stosowanie zasad ergonomii w miejscu pracy ma swoje odzwierciedlenie w samopoczuciu pracowników i zwiększa efektywność pracy.